Članak 20. Opće odrednice i pravo na nedostupnost
Radnik ima pravo na dnevni, tjedni i godišnji odmor, pravo na plaćeni i neplaćeni dopust (za pružanje osobne skrbi), te opravdani izostanak s posla zbog privremene nesposobnosti za rad i drugih opravdanih izostanaka propisanih zakonom.
Izvan određenog rasporeda radnog vremena i ugovorenog vremena pripravnosti radnik ima pravo na nedostupnost.
Članak 21. Stanka /odmor
a) stanka
Radnik koji radi najmanje 6 (šest) sati dnevno ima svakog radnog dana pravo na odmor (stanku) od 30 (trideset) minuta koja se ubraja u radno vrijeme.
Količina i rokovi za izvršenje poslova koje radnik obavlja na temelju ugovora o radu ne smiju onemogućiti radniku korištenje prava na stanku.
Vrijeme odmora/stanke koristi se prema rasporedu neposredno nadređene osobe s tim da se ne može koristiti u prva dva i posljednja dva sata radnog vremena, osim na zahtjev radnika, a uz suglasnost neposredno nadređene osobe.
Radnik koji radi duže od 10 (deset) sati dnevno ima pravo na odmor (stanku) iz stavka 1. ovog članka u dvostrukom trajanju.
b) dodatna stanka
Radnici koji obavljaju poslove pružanja usluga korisnicima putem telefona i radnici koji rade s računalom duže od 4 (četiri) sata dnevno, osim 30 minuta dnevne stanke imaju pravo na dodatnu stanku u trajanju od 5 (pet) minuta svakih sat vremena koje se mogu rasporediti na način da između dva ciklusa rada koristi pauza od 5, 10 ili 15 minuta.
Kada je radno vrijeme radnika raspoređeno na 6 dana u tjednu radnik pored odmora (stanke) utvrđene stavkom 1. ovog članka ima pravo svakog radnog dana u tom tjednu na dodatni odmor (stanku) od 30 (trideset) minuta koja se ubraja u radno vrijeme. Radnik navedeni dodatni odmor (stanku) može koristiti na početku, odnosno završetku radnog vremena u dogovoru s neposredno nadređenom osobom.
Članak 22. Dnevni odmor
Radnik ima pravo na dnevni odmor tijekom svakog vremenskog razdoblja od 24 (dvadeset i četiri) sata u trajanju od najmanje 12 (dvanaest) sati neprekidno.
Članak 23. - Tjedni odmor
Unutar 7 (sedam) kalendarskih dana radnik ima pravo na tjedni odmor u neprekidnom trajanju od najmanje 24 (dvadeset i četiri) sata, kojem se pribraja dnevni odmor iz prethodnog članka, odnosno 36 sati neprekidno.
Odmor iz stavka 1. ovog članka radnik koristi subotom ili nedjeljom te u dan koji tim danima prethodi, odnosno slijedi.
Iznimno, ako radnik ne može koristiti odmor na način iz stavka 2. ovog članka, mora mu se za svaki radni tjedan osigurati korištenje zamjenskog dana tjednog odmora odmah po okončanju razdoblja koje je proveo na radu zbog kojeg tjedni odmor nije koristio ili ga je koristio u kraćem trajanju.
Dan tjednog odmora radnika ne može biti raspoređen na blagdan ili neradni dan koji pada u dane od ponedjeljka do petka.
Radnik koji radi na blagdan ili neradni dan koji pada u dane od ponedjeljka do petka ima pravo na zamjenski dan tjednog odmora.
Članak 24. - Godišnji odmor
Duljina godišnjeg odmora u svakoj kalendarskoj godini je minimalno 4 (četiri) tjedna, odnosno 20 (dvadeset) radnih dana za petodnevni radni tjedan, te najmanje 5 (pet) tjedana odnosno 25 (dvadeset i pet) radnih dana za radnike s invaliditetom utvrđenim sukladno zakonu.
Broj minimalnih dana godišnjeg odmora u svakoj kalendarskoj godini povećava se primjenom sljedećih kriterija:
1. Temeljem kategorija radnih mjesta:
- A kategorija | 1 dan |
- B, C i D kategorija | 2 dana |
2. Temeljem ukupnog radnog staža:
- od 10 do 15 godina radnog staža | 2 dana |
- više od 15 godina radnog staža i iznad | 3 dana |
3. Temeljem posebnih socijalnih uvjeta:
- radniku/roditelju djeteta s težim smetnjama u razvoju | 2 dana |
- radniku za svako dijete do 15 (petnaest) godina starosti | 1 dan |
- radniku/samohranom roditelju za svako dijete do 15 (petnaest) godina starosti | 2 dana |
- radniku s tjelesnim oštećenjem od 60% i više | 2 dana |
- radniku kod kojeg je utvrđena neposredna opasnost od smanjenja radne sposobnosti | 1 dan |
- radniku kojem je utvrđeno smanjenje radne sposobnosti | 2 dana |
- radniku/invalidu Domovinskog rata | 2 dana |
- radniku koji ima status branitelja Domovinskog rata | 1 dan |
- radniku/invalidnoj osobi | 2 dana |
4. Temeljem uvjeta rada:
- obavljanje poslova prodaje u izravnom kontaktu s korisnicima u TCentru | 1 dan |
- svakodnevni rad na slušalicama, uključujući i radnike unutar SMC-a | 2 dana |
- rad na visini iznad 3 m za koje je po propisima o zaštiti na radu potrebna alpinistička oprema | 2 dana |
- za radnike u T-centru kojima je radno vrijeme organizirano tako da naizmjenično izmjenjuju petodnevni i šestodnevni radni tjedan |
2 dana |
Gore navedeni kriteriji se primjenjuju kumulativno.
U smislu odredbi ovog članka samohranim roditeljem se smatra roditelj:
Neovisno o gore navedenim kriterijima radnik koji je roditelj djeteta s težim smetnjama u razvoju će imati pravo na 32 (trideset i dva) radna dana godišnjeg odmora.
Radnik koji se prvi put zapošljava, ili koji ima prekid rada između dva radna odnosa duži od 8 (osam) dana, stječe pravo na puni godišnji odmor nakon 6 (šest) mjeseci neprekidnog rada kod Poslodavca.
Ako je radnik prvi put zasnovao radni odnos u tijeku kalendarske godine, a nema 6 (šest) mjeseci radnog staža neprekidno, ostvaruje pravo na godišnji odmor u toj godini, razmjerno vremenu provedenom na radu u toj godini, ali ne manje od 2 (dva) dana za svaki mjesec proveden na radu.
Radnik koji odlazi u mirovinu i/ili radnik kojem će radni odnos prestati zbog poslovno ili osobno uvjetovanih razloga ima pravo na puni godišnji odmor.
U dane godišnjeg odmora ne ubrajaju se blagdani, neradni dani, te dani tjednog odmora.
Radnik koji u kalendarskoj godini u cijelosti iskoristi broj dana svog godišnjeg odmora sukladno ovom članku imat će pravo na dodatne neradne dane uz naknadu plaće, a koji dani se ne ubrajaju u godišnji odmor i mogu se iskoristiti najkasnije do 30. lipnja iduće godine. Pravo na dodatne neradne dane uz naknadu plaće radnici imaju prema sljedećim kriterijima:
Članak 25.
Poslodavac, uz savjetovanje s Radničkim vijećem, uvažavajući potrebe organizacije rada i osobne potrebe radnika, donosi plan godišnjih odmora do 31. prosinca za narednu godinu, u kojem utvrđuje trajanje i raspored godišnjeg odmora.
Odluka o rasporedu i trajanju godišnjeg odmora mora sadržavati sve kriterije mjerodavne u vrijeme donošenja Odluke temeljem kojih je radniku utvrđena dužina godišnjeg odmora i vrijeme u koje će radnik koristiti godišnji odmor.
Kod kriterija radnog staža uzimaju se u obzir pune godine radnog staža koje će radnik napuniti do kraja kalendarske godine za koju se godišnji odmor utvrđuje.
Odluka o rasporedu i trajanju godišnjeg odmora dostavit će se radniku elektronskim putem, odnosno, ukoliko je to nemoguće, uručiti u pisanoj formi, najkasnije 15 (petnaest) dana prije početka korištenja godišnjeg odmora.
Članak 26.
Radnik ima pravo koristiti godišnji odmor u jednom ili dva dijela, osim ako se s Poslodavcem drugačije ne dogovori.
Ako radnik koristi godišnji odmor u dva ili više dijelova, mora tijekom kalendarske godine za koju ostvaruje pravo na godišnji odmor, iskoristiti najmanje 2 (dva) tjedna u neprekidnom trajanju, pod uvjetom da je ostvario pravo na godišnji odmor u trajanju duljem od 2 (dva) tjedna.
Ako radnik zatraži, a organizacija posla to dozvoljava, radniku će se omogućiti korištenje neprekidnog godišnjeg odmora u trajanju duljem od 2 (dva) tjedna.
Neiskorišteni dio godišnjeg odmora u trajanju dužem od dijela godišnjeg odmora iz stavka 1. ovog članka radnik može prenijeti i iskoristiti najkasnije do 30. lipnja iduće godine.
Po jedan dan godišnjeg odmora radnik ima pravo koristiti 2 (dva) puta godišnje na dan koji želi, a još jedan dan ako postoji mogućnost, ali uz obvezu da o tome najmanje 2 (dva) dana ranije obavijesti Poslodavca.
Poslodavac može prije izrade plana godišnjeg odmora izraditi popis preporučenih pojedinačnih dana kao i razdoblja za korištenje kolektivnog godišnjeg odmora.
Godišnji odmor, odnosno dio godišnjeg odmora koji je prekinut ili nije korišten u kalendarskoj godini u kojoj je stečen, zbog bolesti ili korištenja prava na rodiljni, roditeljski i posvojiteljski/udomiteljski dopust te dopust radi skrbi i njege djeteta s težim smetnjama u razvoju, radnik ima pravo iskoristiti po povratku na rad, a najkasnije do 30. lipnja sljedeće kalendarske godine. Iznimno od navedenog, godišnji odmor, odnosno dio godišnjeg odmora koji radnik zbog korištenja prava na rodiljni, roditeljski i posvojiteljski/udomiteljski dopust te dopust radi skrbi i njege djeteta s težim smetnjama u razvoju nije mogao iskoristiti ili njegovo korištenje Poslodavac nije omogućio do 30. lipnja sljedeće kalendarske godine, radnik ima pravo iskoristiti do kraja kalendarske godine u kojoj se vratio na rad.
Članak 27. Plaćeni dopust
a) za osobito važne potrebe radnika
Tijekom kalendarske godine radnik ima pravo na oslobođenje od obveze rada uz naknadu plaće (plaćeni dopust) do ukupno najviše 7 (sedam) radnih dana za važne osobne potrebe, s tim da u pojedinim slučajevima ostvaruje pravo na:
- sklapanje braka | 5 dana |
- sklapanje braka djeteta | 1 dan |
- rođenje djeteta | 5 dana |
- smrt roditelja, supružnika, djeteta, brata, sestre | 5 dana |
- smrt člana uže obitelji i roditelja supružnika | 2 dana |
- selidba | 3 dana |
- za otklanjanje nastale štete radniku u slučaju proglašenja elementarne nepogode | 5 dana |
- teška bolest člana uže obitelji | 5 dana |
- roditelju djeteta s težim smetnjama u razvoju | 5 dana |
- odlazak radnika na sistematski pregled | 1 dan |
- polazak djeteta u prvi razred osnovne škole (jedan roditelj) | 1 dan |
- za sudjelovanje na kulturnim, sportskim i drugim priredbama do | 3 dana |
- za volontiranje u društveno odgovornim aktivnostima (Gorska služba spašavanja, Crveni križ i sl.) | 2 dana |
- ili u drugim osobito važnim, nepredvidivim i neplaniranim slučajevima do | 5 dana |
Članom uže obitelji smatraju se supružnik, srodnici po krvi u pravoj liniji i njihovi supružnici, braća i sestre, pastorčad i posvojenici, djeca povjerena na čuvanje i odgoj ili djeca na skrbi izvan vlastite obitelji, očuh i maćeha, posvojitelj i osoba koju je radnik dužan po zakonu uzdržavati, te osoba koja s radnikom živi u izvanbračnoj zajednici ili u životnom partnerstvu.
Trudnica ima pravo jednom mjesečno na slobodan radni dan za obavljanje prenatalnih pregleda.
U dogovoru s Poslodavcem, trudnica pravo iz prethodnog stavka može koristiti na način da sve pripadajuće sate radnog dana rasporedi i koristi višekratno, tijekom više radnih dana u tijeku mjeseca.
Osim dopusta iz stavka a) točke 1. ovog članka očevi u razdoblju od dana rođenja djeteta pa sve do šestog mjeseca djetetova života imaju pravo na dopust koji ovisi ovisno o broju rođene djece i to:
- 10 radnih dana za jedno dijete
- 15 radnih dana u slučaju rođenja blizanaca, trojki ili istovremenog rođenja više djece.
a sve kako je propisano Zakonom o rodiljnim i roditeljskim naknadama.
Pravo na plaćeni dopust od 10 dana omogućit će se i radniku posvojitelju u roku od 6 mjeseci od dana posvojenja.
Pravo na plaćeni dopust imaju i udomitelji djece i to:
Poslodavac će osigurati pravo iz prethodnog stavka radnicima za svako udomljeno dijete.
Pravo na plaćeni dopust radnici (očevi, posvojitelji i udomitelji) imaju bez obzira na ograničenja iz stavka 1. ovog članka.
Radniku se plaćeni dopust odobrava na njegov zahtjev, koji je dužan, odmah po podnošenju zahtjeva obrazložiti, tj. navesti razloge i u roku od 8 dana dokumentirati.
Radnik može koristiti plaćeni dopust isključivo u vrijeme nastupa okolnosti na osnovi kojih ima pravo na plaćeni dopust, a najkasnije u roku od 7 dana od dana nastupa okolnosti.
Za svaki smrtni slučaj u godini radnik ima pravo na plaćeni dopust bez obzira na ograničenja iz stavka 1. ovog članka.
b) dopust za školovanje/obrazovanje
Prilikom obrazovanja radnici koje je Poslodavac uputio na obrazovanje imaju pravo na plaćeni dopust u sljedećim slučajevima:
Radnicima koje Poslodavac nije uputio na obrazovanje ovlaštena osoba u suradnji sa organizacijskom cjelinom nadležnom za ljudske resurse može odobriti plaćeni dopust u sljedećim slučajevima:
Plaćeni dopust za svaki ispit podrazumijeva mogućnost korištenja plaćenog izostanka s rada samo jednom za pojedini predmet/kolegij.
Članak 28. Odsutnost s posla
Radnik ima pravo na ukupno dva (2) radna dana odsutnosti s posla, kada je zbog osobito važnog i hitnog obiteljskog razloga nastalog bolešću ili nesrećom, prijeko potrebna njegova trenutačna nazočnost.
Radnik je dužan javiti se neposredno nadređenoj osobi i obrazložiti razloge.
Za vrijeme odsutnosti radnika ima pravo na naknadu plaće u visini kao da je radio.
Za stjecanje prava iz radnog odnosa ili u vezi s radnim odnosom, razdoblje odsutnosti s posla iz stavka 1. ovoga članka smatra se vremenom provedenim na radu.
Članak 29. Dobrovoljni davatelji krvi/krvnih pripravaka
Radnici - dobrovoljni darivatelji krvi /krvnih pripravaka ostvaruju pravo na 2 (dva) slobodna radna dana za svako darivanje krvi/krvnih pripravaka.
Ukupni broj dana na koji radnik ostvari pravo s osnova dobrovoljnog darivanja krvi/krvnih pripravaka tijekom godine ne može biti veći od 5 (pet) radnih dana.
Pravo iz stavka 1. ovog članka radnik može isključivo koristiti tijekom kalendarske godine u kojoj je ostvareno i to u pravilu najkasnije u roku od 30 dana od kad je darovao krv/krvni pripravak , a sukladno dogovoru s neposredno nadređenom osobom.
Članak 30. Neplaćeni dopust
Radnik ima pravo na neplaćeni dopust u ukupnom trajanju od pet radnih dana godišnje za pružanje osobne skrbi.
Pod pružanjem osobne skrbi, u smislu ovoga Ugovora, smatra se skrb koju radnik pruža članu uže obitelji ili osobi koja živi u istom kućanstvu i koja joj je potrebna zbog ozbiljnog zdravstvenog razloga.
Pod istim kućanstvom, u smislu ovoga Ugovora, smatra se zajednica osoba određena posebnim propisom koji uređuje socijalnu skrb.
Poslodavac može radniku, ako organizacija rada to dozvoljava, na njegov zahtjev odobriti neplaćeni dopust (npr. za njegu člana obitelji, izgradnju ili popravak kuće ili stana, liječenje, obrazovanje, osposobljavanje, usavršavanje, volontiranje, putovanje i drugo).